LAŽNI DOKTOR PRODAVAO LAŽNE LEKOVE Otkrivena velika prevara, ako vidite ovu reklamu, ne nasedajte!

Direktor podgoričkog Doma zdravlja Danilo Jokić ponovo se našao na meti prevaranata koji na društvenim mrežama, a sada i uz pomoć veštačke inteligencije, zloupotrebljavaju njegovo ime, glas i lik kako bi građanima prodavali medicinske preparate za čišćenje krvnih sudova i lečenje reume.

Jokić je “Vijestima” juče ispričao da je policiji, odnosno inspektorima za sajber kriminal, prijavio taj slučaj i apelovao na građane da ne nasedaju na ove objave, već da uvek slušaju doktore koji ih leče.

On je podsetio da je i prošlog mjeseca, nakon gostovanja na Radiju Crne Gore, zloupotrebljen kontekst emisije, pa se na društvenim mrežama pojavio lažni intervju i informacija da je uhapšen jer je “pokušao da kaže istinu skrivenu od penzionera”, odnosno da tradicionalni lekovi protiv hipertenzije nisu učinkoviti i da je samo preparat koji se reklamira delotvoran. Tom prilikom zloupotrebljen je i lik i delo i novinarke RTCG.

Jokić je objasnio da su u ovoj priči najviše oštećeni građani

“U regionu je na isti način zloupotrebljen velikih broj lekarskih imena. Iako i u Crnoj Gori deo građana zna da je u pitanju prevara, i dalje postoje oni koji nasedaju na ovakve vrste reklama”, rekao je Jokić.

Pre desetak dana na internetu se pojavio i lažni intervju sa navodnim “doktorom Dušanom Zečevićem” koji je “razvio preparat za lečenje proširenih vena”, a u okviru kojeg se građanima Crne Gore nudi “specijalni popust” od 50 odsto za kupovinu preparata “Varcosin”.

Lažne objave usmerene ka starijima

Tim analitičara litvanske NVO Debunk.org objavio je nedavno analizu sadržaja i mreže internet stranica i naloga na društvenim mrežama, povezanim sa prozvodima firme “Limited Charm” i došao do zaključka da je više od dve trećine objava bilo ili potpuno ili delimično lažnog sadržaja.

“Tablete, čajevi, gelovi i drugi preparati ove kompanije sa sedištem u Bosni i Hercegovini, ali i podružnicama u drugim zemljama regiona, uključujući i Crnu Goru, prodaju se koristeći lažne ili obmanjujuće informacije. U prethodne dve godine regionalne fact-check organizacije su upozoravale na nekoliko pojedinačnih slučajeva povezanih sa ovim proizvodima. Poslednji je bio povezan sa zloupotrebom imena direktora podgoričkog Doma zdravlja i portala javnog servisa”, saopštila je koautorka analize Daniela Vukčević.

Ona je istakla da je Debunk.org analizirao približno 1.000 objava na internet stranicama i nalozima na društvenim mrežama, od kojih je više od dve trećine bilo ili potpuno ili delimično lažnog sadržaja, uključujući i zloupotrebu fotografija, kao i pravih ili lažnih lekara, naučnika i poznatih osoba.

“Bivša zaposlena sa kojom su analitičari razgovarali potvrdila je da je mreža firmi na Balkanu samo fragment veće mreže koja funkcioniše u čitavoj Evropi, kao i da proizvodi, od kojih se svaki prodaje po ceni od 39 eura i obećavaju čudesna izlečenja za koja savremena medicina još nije čula, nisu efikasni kao što to reklame obećavaju, ali da nisu ni štetni po organizam.

Analiza koju je Debunk.org sproveo se nije bavila sadržajem samih proizvoda, ali jeste sadržajem reklama, te kanalima koje koriste da ove preparate prodaju”, naglasila je Vukčević.

Ona je rekla i da su približno 300 grupa i stranica na Fejsbuku i približno još toliko internet stranica koje se koriste za reklamiranje i plasiranje navodnih autentičnih svedočenja “jednoglasni u oceni da je reč o vanserijskom kvalitetu proizvoda koje reklamiraju i neka svetski poznata imena poput Opre Vinfri, ali nijedna adresa ne pominje eksplicitno naziv proizvođača preparata”.

“Klaster naloga na Fejsbuku koji je otkriven, formiran je od 24 grupe koje u proseku imaju oko 20.000 članova, kao i približno 250 stranica koje su administratori pomenutih grupa. Povezanost navedenih naloga sa prodajom preparata nije lako primetiti na prvi pogled. Većina grupa i stranica se po nazivu i sadržaju fokusira na religijske i teme duhovnosti, iako nemaju zvaničnih veza sa crkvom. Međutim, jedan manji deo naloga u okviru ovog klastera, približno 50 stranica namenjeni su upravo reklamiranju pomenutih proizvoda. Na ovaj se način, veruju analitičari Debunk.org, želi se privući starija publika koja ne samo da ima niži nivo veština digitalne pismenosti, već se i preparati koji se nude odnose na stanja ili oboljenja koja se razvijaju u starijoj životnoj dobi”, saopštila je Vukčević.

Kako prepoznati lažne oglase

I platforma Raskrinkavanje.me u septembru je još jednom upozorila na metode marketinga, kroz koje se provlače javne ličnosti i to bez njihovog znanja i pristanka.

“Sajtovi koji nude određeni proizvod uglavnom su takozvani lenderi, jednostrani sajtovi, koji nemaju drugi sadržaj. Klikom na bilo koju od ponuđenih opcija, pretraga vodi do linka za kupovinu proizvoda. Gotovo uvek se nudi 50 odsto popusta i radi o “šansi koja se ne propušta”. Sadržaj je pun jezičkih nelogičnosti i deluje kao da je generički preveden sa drugog jezika. Brojke koje se pominju su obično predimenzionirane…”, piše u tekstu objavljenom na platformi Centra za demokratsku tranziciju.

FakeNews tragač i portal Raskrinkavanje.ba bavili su se u zajedničkom analizom pre dve godine načinom funkcionisanja mreže koja uključuje stotine veb stranica prepunih netačnih informacija, a na kojima se prodaju različiti, navodno, lekoviti proizvodi. Između ostalog, tada su konstatovali da su “GoSlim”, “HyperTea”, “Prostamid”, “Parazol” i “DiaTea” samo neki od proizvoda sa stranice kompanije “Limited Charm”, koji se na drugim internetskim stranicama promovišu manipulativnim taktikama i neistinitim informacijama.

“Reklame za ove proizvode se u različitim oblicima prikazuju na mnogim internetskim portalima u regiji. Te reklame korisnike vode na desetine, možda i stotine veb stranica koje sadrže izmišljene recenzije i ispovesti zadovoljnih korisnika, izmišljene intervjue sa poznatim ličnostima koji preporučuju proizvode, lažne preporuke lekara, kao i fotošopirane “sertifikate” o navodnim testiranjima proizvoda. Na ovim stranicama ne postoje nikakve informacije o proizvođačima i distributerima takvih proizvoda”, navodi se u analizi.

BONUS VIDEO 

 

 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI