Od štafete mladosti do koncerta „Metalike“

P. M.

Vesti

2021-01-24 21:37:05

Stadion FK Partizan, nekadašnji Stadion JNA, objekat je sa najdužom sportskom tradicijom u nekadašnjoj Jugoslaviji. Nalazi se na mestu koje je oduvek bilo središte najvažnijih fudbalskih zbivanja u zemlji

Stadion Partizana, Foto: RAS/Marko Metlaš

Tu je pre Drugog svetskog rata bilo igralište i dom slavnog šampiona BSK-a - Beogradskog sportskog kluba. Taj stadion je sagrađen 1929. i imao je kapacitet od 25.000 mesta. Prilikom dogradnje 1934. godine, kapacitet je proširen za još 4.500 mesta, a tom prilikom je uvedeno i električno osvetljenje za igranje noćnih utakmica. Stadion je, nažalost, u savezničkom bombardovanju 1944. godine teško oštećen, a celokupna dokumentacija i brojni trofeji BSK-a su zauvek uništeni.

Čeka se nova rekonstrukcija

Godine 1995. „Stadion Partizana“ je ušao u sistem razvoja svetskih stadiona, sa projektnim rešenjem natkrivanja i pretvaranja u veliki sportsko-poslovni centar. Početak rekonstrukcije stadiona je bio planiran za 1. avgust 2007. ali do početka izgradnje nije došlo jer Skupština Srbije nije usvojila neophodne zakonske odredbe. Vrednost celog projekta je oko 300 miliona evra i procenjeno je da će gradnja, kada eventualno počne, trajati dve godine. Novi stadion bi trebalo da bude podignut na površini od 12,5 hektara i moći će da primi oko 60.000 posetilaca. Obuhvataće i hotel sa pet zvezdica, veliki podzemni poslovni centar, parking, bioskop, devet teniskih terena i stambeni blok sa 400 stanova.

Svoje prve utakmice posle rata kao domaćin Partizan je igrao na stadionu koji se tada prvo zvao „20. oktobar”, da bi 1946. godine preimenovan u Stadion CDJA (Centralni dom Jugoslovenske armije).

Godine 1948. počinje izgradnja novog stadiona, koji je svečano otvoren 9. oktobra godinu dana kasnije, dobio je ime Stadion JNA, po kome je poznat i danas, a tog dana se odigrala i prva fudbalska utakmica na novom terenu, između Jugoslavije i Francuske.

Partizan je svoju prvu utakmicu na svom novom stadionu odigrao 23. 12. 1949. protiv zagrebačkog Dinama. Bila je to prijateljska utakmica povodom Dana armije, 22. decembra, a Partizan je pobedio sa 3:2.

Kapacitet stadiona je tada bio 62.000 mesta, ali je posle rekonstrukcije zbog strogih kriterijuma UEFA 1998. godine taj broj smanjen na oko 32.000.

Koncerti: Od „Bijelog dugmeta“ i „Prljavog kazališta“ do „Metalike“

Kao i na komšijskom Zvezdinom stadionu „Rajko Mitić“, i na stadionu Partizana održani su neki od najvećih koncerata u prošlom veku. Davne 1979. godine održan je čuveni „YU rok spektakl“, na kome su, između ostalih, svirali „Prljavo kazalište“, „YU grupa“, „Galija“, „Generacija 5“ i, naravno, „Bijelo dugme“, tadašnje neprikosnovene zvezde domaće rok scene. Hevimetal bend „Metalika“ tu je svirao 2004. godine, a pet godina kasnije čuveni australijski gitarista Angus Jang i njegov AC/DC.

Tom prilikom su ugrađena nova sedišta, savremena elektronska oprema, novo osvetljenje, a i prošireni su prolazi za ulazak i izlazak navijača. Igralište ima dimenzije 105x70 metara, tribine imaju 30 redova sedišta i postoji 30 ulaza za gledaoce. Najviša tačka stadiona je na visini od 21 metra, a najudaljenija mesta gledališta su na rastojanju od 236 metara po dužini (sever-jug) i 150 metara po širini (istok-zapad).

Tokom postojanja Jugoslavije, Partizan nije bio vlasnik stadiona, već vojska, tadašnja JNA. Ipak, sva ulaganja i teret održavanja padao je na leđa Partizana. Vojska je još sedamdesetih godina prošlog veka želela da se reši vlasništva nad stadionom, jer je za nju bio preveliki teret, ali je grad Beograd, kojem je uporno nuđeno vlasništvo nad stadionom, to odbijao.

Tu se završavao put štafete mladosti

Osim rok koncerata, u tadašnjoj Jugoslaviji se tu održavao i čuveni slet za Dan mladosti, 25. maj, kome je sve do smrti 1980. godine prisustvovao Josip Broz Tito. Na toj ceremoniji, drugu Titu je predavana štafeta mladosti, koja je mesecima ranije obilazila celu SFRJ i u kojoj se nalazila rođendanska čestitka socijalističke omladine u kojoj su se, uz manje ili veće izmene, omladinci uglavnom zaklinjali da neće skretati sa Titovog puta.

Najzad, 1989. godine, tadašnja JNA je u skladu sa svim tadašnjim zakonskim procedurama predala Stadion JNA u vlasništvo FK Partizan, te je tako Partizan najzad postao vlasnik stadiona.

Ovaj prenos vlasništva je dugo osporavalo Ministarstvo odbrane Srbije, ali je konačnom sudskom odlukom iz proleća 2019. godine Partizanu i definitivno potvrđeno vlasništvo nad stadionom, koji se danas zove „Stadion Partizana“.